Czym jest nadpobudliwość?
Nadpobudliwość psychoruchowa to zespół cech, które przejawiają się w trudnościach z koncentracją uwagi, nadmiernej aktywności i impulsywności. Dziecko z nadpobudliwością często działa szybciej, niż pomyśli, ma trudność z usiedzeniem w miejscu, przerywa innym, bywa głośne i łatwo się rozprasza. W wieku przedszkolnym te zachowania mogą być szczególnie widoczne, ponieważ dziecko dopiero uczy się samokontroli i funkcjonowania w grupie.
Jak rozpoznać, że to coś więcej niż „żywe dziecko”?
Każde dziecko bywa ruchliwe, ciekawskie i impulsywne – to naturalny etap rozwoju. Jednak warto przyjrzeć się bliżej, jeśli:
– dziecko nie potrafi skupić się nawet przez krótką chwilę, mimo atrakcyjnego zajęcia,
– często przerywa, nie słucha poleceń, gubi się w prostych zadaniach,
– nieustannie się porusza – biega, skacze, wierci się przy stole,
– mówi bardzo dużo i szybko, często nie czekając na swoją kolej,
– łatwo się denerwuje, reaguje impulsywnie, a po chwili znów jest wesołe.
Jeśli takie zachowania utrzymują się przez dłuższy czas i utrudniają funkcjonowanie w domu lub przedszkolu, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym.
Skąd się bierze nadpobudliwość?
Przyczyny nadpobudliwości mogą być różne – od indywidualnych cech temperamentu, przez czynniki biologiczne, po wpływ środowiska. Nie zawsze oznacza to zaburzenie, takie jak ADHD. Czasem dziecko po prostu ma większą potrzebę ruchu i silniejsze emocje, a przy odpowiednim wsparciu potrafi nauczyć się lepiej nad nimi panować.
Jak rodzic może pomóc?
– Ustal rytm dnia – stały plan dnia daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i porządku.
– Dawaj krótkie, jasne polecenia – np. „Załóż buty”, zamiast „Przygotuj się do wyjścia”.
– Ucz dziecko wyciszania się – zabawy oddechowe, relaksacyjne, masażyki, spokojna muzyka. – Zadbaj o ruch – codzienna aktywność fizyczna pozwala rozładować napięcie i nadmiar energii.
– Chwal konkretne zachowania – zamiast ogólnego „Byłeś grzeczny”, powiedz: „Podobało mi się, jak spokojnie czekałeś na swoją kolej”.
– Współpracuj z nauczycielami – wspólne strategie wychowawcze przynoszą najlepsze efekty.
Kiedy szukać pomocy specjalisty?
Jeśli mimo starań dziecka i rodziców zachowania utrudniają mu codzienne funkcjonowanie – powodują konflikty, frustrację lub trudności w nauce – warto skonsultować się z psychologiem lub pedagogiem. Wczesna interwencja pomaga uniknąć problemów w szkole i wspiera rozwój emocjonalny dziecka. Dziecko z nadpobudliwością nie jest „niegrzeczne” – po prostu potrzebuje więcej zrozumienia, cierpliwości i wsparcia w nauce radzenia sobie z emocjami i energią. Przy odpowiednim podejściu może rozwijać się harmonijnie, wykorzystując swoją kreatywność, spontaniczność i ciekawość świata.
