Rola kary w wychowaniu

Stosowanie kar w wychowaniu dzieci wywołuje mnóstwo kontrowersji, zwłaszcza wśród rodziców i wychowawców.

Każdy z nas ma swoje doświadczenia i przekonania, z których trudno mu zrezygnować. Niejednokrotnie nawet w małżeństwie zdania na temat wychowania dzieci są podzielone. Pamiętajmy, że nie wystarczy karać, ale należy przede wszystkim wiele tłumaczyć, a co najważniejsze – dawać przykład swoim postępowaniem, ponieważ dzieci uczą się przede wszystkim przez naśladownictwo.

Nie bez znaczenia w procesie wychowawczym jest również zrozumienie oraz darzenie dziecka miłością, której powinno być pewne. Trzeba zdawać sobie sprawę, że dzieci tak naprawdę bardzo często z premedytacją zachowują się źle. Chcą zwrócić na siebie uwagę, a u podstaw wielu agresywnych czy złośliwych zachowań znajduje się niepokój, frustracja, poczucie niezadowolenia, niezrozumienia czy niedostrzeżenia. Po prostu brak miłości albo poczucia bycia nie kochanym powoduje bunt i dziecko próbuje rozładować swoje emocje, chce być zauważone.

Aby osiągnąć pożądany rezultat wychowawczy karać należy z umiarem. Pamiętajmy, że powinniśmy karać dziecko dopiero wtedy, kiedy wszystkie inne metody wychowawcze zawiodą. Mówi się nawet, że kara jest klęską pedagogiczną. To, jaką karę nałożymy na dziecko musi być dobrze przemyślane. Trzeba mieć świadomość, czy my wychowujący oraz dziecko – nasza pociecha, jesteśmy w stanie „dotrzymać” kary. Co więcej, żeby odniosła ona swój skutek wychowawczy należy przestrzegać pewnych reguł:

Nie krytykujmy kary nałożonej przez drugiego rodzica czy opiekuna, nie rezygnujmy z niej ani nie komentujmy jej w obecności dziecka. Takie postępowanie niesie ze sobą same negatywne konsekwencje: umniejsza to autorytetowi rodzica a także utrudnia dziecku budowanie obiektywnej oceny własnej osoby.

• Nie porównujmy dziecka z rodzeństwem, rówieśnikami szkolnymi,  dziećmi w rodzinie czy jakimikolwiek innymi
• Karzemy tylko wtedy, kiedy dziecko jest świadome popełnionego niewłaściwego czynu.
• W sytuacji zastosowania kary dziecko musi bezwzględnie wiedzieć z jakiego powodu otrzymało karę.
• Kara powinna być wymierzona po przewinieniu, jednak co najistotniejsze nigdy w pierwszej złości rodzica!
• Nie powinno się kary odraczać i oddalać w czasie.
• Nie wolno straszyć dziecka karą za określone zachowanie w okolicznościach, kiedy nigdy do niego nie dochodzi. Dziecko w takiej sytuacji nie będzie poważnie traktować ostrzeżeń mamy czy taty.
• Kara musi być dostosowana do wieku dziecka i jego charakteru np. nie należy karać dziecka nadpobudliwego siedzeniem  w jednym miejscu.
• Kary nie mogą się dublować za to samo przewinienie.
• Kara musi być przemyślana!
• Kara nie może być wynikiem chwilowego uniesienia emocjonalnego rodzica np. jego złego humoru czy widzimisię.
• Kara musi być proporcjonalna do popełnionego czynu.
• Z kary, którą nałożyliśmy na dziecko należy je konsekwentnie rozliczyć.
• W czasie „odbywania” kary nie wolno dziecka upokarzać albo wyszydzać go.
• Nigdy nie mówmy dzieciom, że „za karę” nie kochamy ich albo nie będziemy kochać.

Kara jest skutecznym narzędziem w wychowaniu tylko wtedy, jeśli:

• Dziecko świadomie postąpiło wbrew ustalonym zasadom.
• Dziecko wie, że jest kochane i rozumie, że decyzja o karze ma na celu jego dobro.
• Dziecko stara się, żeby nieakceptowane zachowania się nie powtarzały się i pracuje nad sobą.