Rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym

Rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym

Mowa nie jest umiejętnością wrodzoną, dziecko przyswaja sobie ją od najbliższego otoczenia drogą naśladowania. Wielokrotnie powtarzane przez rodziców nazwy przedmiotów, znajdujących się w otoczeniu dziecka, zostawiają słuchowe ślady w jego mózgu. Dziecko usłyszawszy dana nazwę, potrafi sobie wyobrazić przedmiot, do którego ona się odnosi; czyli potrafi zrozumieć znaczenie wyrazu, z czasem potrafi nazwać także przedmiot.

Rozwój mowy nie u wszystkich dzieci przebiega jednakowo: u jednych szybciej, i te dzieci zaczynają mówić wcześniej,  u innych zaś wolniej, co przejawia się późniejszymi początkami mowy i wolniejszym przyswajaniem sobie wymowy pewnych głosek. Różna może być kolejność pojawiania się poszczególnych głosek w trakcie rozwoju mowy. Stopień rozwoju mowy w danym momencie zależy od różnych czynników. Do najważniejszych należą psychofizyczny rozwój dziecka oraz wpływ środowiska.                                                                                         

Rozwój mowy postępuje równolegle z rozwojem motoryki narządów artykulacyjnych. Mowa wytwarza się dzięki skoordynowanej aktywności muskulatury języka, warg, gardła itd. Do rozwoju i koordynacji poszczególnych części aparatu artykulacyjnego potrzebny jest czas i aktywne ćwiczenia.

Okres swoistej mowy dziecięcej (od 3 do 7 roku życia)

Dziecko 3- letnie potrafi porozumiewać się z otoczeniem, mowa jego jest już w pewnym stopniu ukształtowana. Nie znaczy to jednak, że jest pozbawiona błędów i że jej rozwój nie odbywa się w dalszym ciągu. Dziecko zaczyna odróżniać fonemy: s,z,c,dz od ich miękkich odpowiedników.  Mowa dziecka daleka jest od doskonałości.  Wyrazu są poskracane, głoski poprzestawiane, grupy spółgłoskowe upraszczane.                                                                                                                 

Dziecko 3- letnie powinno już wymawiać wszystkie samogłoski tak ustne, jak i nosowe: a, o,u,e,i,y, ą , ę, chociaż w mowie mogą występować odstępstwa, np.: zamiana samogłosek: a- o,e- a, i- y. Jest to związane z niewykształconą sprawnością narządów artykulacyjnych. Powinny występować także spółgłoski twarde i zmiękczone: m,mi, b,Bi, p, pi, f,fi,w,wi, ś, ź, ć dź, ń, k, ki, g, gi, h, hi, t, Ti, d, di, l, li, ł. W tym wieku pojawiają się głoski s, z,c, dz a nawet u niektórych dzieci zaczynają przebrzmiewać  najtrudniejsze głoski sz, ż, cz, dż.  Ogólnie biorąc wymowę dziecka trzyletniego  cechuje zmiękczenie głosek s,z,c,dz,sz, ż, cz, dż, które często są wymawiane jako ś, ź, ć , dź. Natomiast r może być wymawiane jako l lub j; zamiast f występuje h i odwrotnie.

Dziecko trzyletnie rozumie to, co do niego mówimy, spełnia polecenia, które zawierają znane mu wyrazy; komunikuje się z otoczeniem za pomocą kilkuwyrazowego zdania. Mówi chętnie, dużo,  myśli głośno, przeprowadza narrację wykonywanych czynności, zadaje dużo pytań , choć jeszcze nie są do końca sprecyzowane.

Wymowa dziecka 4- letniego różni się pod względem dźwiękowym. Utrwalają się takie głoski jak s, z, c, dz. Dziecko nie powinno już wymawiać ich jak ś, ź ,ć, dź.Pojawia się głoska r, choć jej opóźnienie nie powinno niepokoić. Głoski sz, ż, cz, dż dziecko jeszcze zamienia na s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź.

Wypowiedzi czterolatka wybiegają poza aktualnie przeżywana sytuację, dziecko mówi o przeszłości i przyszłości. Mowa dziecka staje się dokładniejsza.

Mowa dziecka 5- letniego jest już w zasadzie zrozumiała. Głoski sz, ż, cz, dż, które pojawiały się w czwartym roku życia , zaczynają się ustalać. Dziecko potrafi je poprawnie wymówić i powtórzyć, choć w mowie potocznej mogą wystąpić jeszcze substytucje  czyli zamiana. Głoska r powinna być już wymawiana. Wypowiedzi dziecka pięcioletniego to zdania złożone, gdzie uwzględnione są kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo- skutkowe.

Mowa dzieci 6- letnich powinna być opanowana pod względem dźwiękowym.

Leave a Reply

UDOGODNIENIA DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH